MEMORIAŁ POTRZEBUJE TWOJEJ POMOCY
Międzynarodowa Asocjacja Memoriał apeluje o wsparcie dla Ośrodka KARTA
Warszawa, kwiecień 1992. "Tydzień Sumienia w Polsce". Jewgenija Chajdarowa (po prawej) z Memoriału w Workucie przyjmuje zgłoszenie od odwiedzających konferencję. Zdjęcie: Bartłomiej Binder-Frycz/ Ośrodek KARTA
W dniu 2 września polski Ośrodek KARTA opublikował oświadczenie, z którego wynika, że Ośrodek znajduje się na skraju bankructwa i zamknięcia działalności. Zarząd i pracownicy Ośrodka informują, że od czerwca 2024 r. organizacja ma problemy z finansowaniem, opłaceniem projektów i wydawnictw oraz utrzymaniem pomieszczeń. Zespół Ośrodka KARTA od dwóch miesięcy nie otrzymuje wynagrodzeń, mimo to kontynuuje pracę i pozostaje wiernym swojej misji, którą jest dokumentowanie i popularyzacja historii.

Ośrodek KARTA jest najstarszą organizacją pozarządową, który stanowi, obok ruchu Solidarność, symbol wolnej, niepodległej i demokratycznej Polski. Powstanie KARTY było oddolną odpowiedzią na wprowadzenie w Polsce stanu wojennego. KARTA funkcjonowała najpierw jako wydawnictwo literatury drugiego obiegu, później jako organizacja historyczno-edukacyjna i broniąca praw człowieka, której misją było zachowanie autentycznej, nieupolitycznionej historii, budowanie społeczeństwa otwartego i sprzyjanie przemianom demokratycznym w krajach postradzieckich.

Ośrodek KARTA to nie tylko czasopismo, wydawnictwo i biblioteka, ale też największe archiwum w Polsce, poświęcone represjom radzieckim i niezależnym ruchom społecznym. W 2022 roku, w odpowiedzi na pełnoskalową inwazję Rosji na Ukrainę oraz likwidację Memoriału w Rosji, Ośrodek KARTA założył nowy projekt – Witryna Domu Wschodniego – pomyślany jako przestrzeń dla dialogu, wzajemnego porozumienia i współpracy sił demokratycznych krajów postradzieckich.

Ośrodek KARTA od wielu lat był i pozostaje partnerem Memoriału. Nasza przyjaźń i współpraca zaczęły się w 1992 roku, dzięki temu powstały takie projekty jak Tydzień Sumienia w Warszawie, Konkurs szkolny, „Godzina dysydenta”, „Indeks represjonowanych”.

W latach 1997–2010 Memoriał razem z Ośrodkiem KARTA opublikował 16 Ksiąg pamięci w językach polskim i rosyjskim, które zawierają informacje o ponad 115 tys. obywateli polskich represjonowanych w ZSRR.

Istotne miejsce w działalności Ośrodka KARTA zajmuje badanie Zbrodni katyńskiej, jedno z najbardziej bolesnych wydarzeń w polskiej pamięci historycznej. Od 2011 roku Ośrodek KARTA we współpracy z polskim programem Memoriału publikuje archiwalne bazy danych o ofiarach Zbrodni katyńskiej:

  • „Rozstrzelani więźniowie łagru jeńców wojennych w Kozielsku”
  • „Rozstrzelani więźniowie łagru jeńców wojennych w Ostaszkowie”
  • „Rozstrzelani więźniowie łagru jeńców wojennych w Starobielsku”
  • „Rozstrzelani więźniowie łagru jeńców wojennych w Starobielsku”
  • „Rozstrzelani więźniowie więzień Zachodniej Ukrainy”
  • „Rozstrzelani więźniowie więzień Zachodniej Białorusi”

Jak dotychczas zostały opublikowane księgi pamięci:
  • Zabici w Katyniu (red. A. Gurjanow, Moskwa 2015)
  • Zabici w Kalininie, pochowani w Miednoje (red. A. Gurjanow, Moskwa 2019, wydanie trzytomowe)
  • W trakcie przygotowania jest księga pamięci „Zabici w Charkowie”.

Po likwidacji Międzynarodowego Memoriału oraz Centrum Praw Człowieka „Memoriał” Ośrodek KARTA udzielał Memoriałowi wszechstronnego wsparcia, pomagał także wielu pracownikom i wolontariuszom Memoriału.

Po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę Ośrodek KARTA skupił się na wsparciu Ukrainy. Dokumentacja pierwszych miesięcy wojny została przedstawiona w publikacji zatytułowanej „Wojna z dobrem”. Otwarcie Witryny Domu Wschodniego również stało się ważną inicjatywą Ośrodka KARTA przeciw wojnie i dyktaturze.

Międzynarodowe Stowarzyszenie Memoriał apeluje do polskich władz, a także do władz Unii Europejskiej, do biznesów i funduszy międzynarodowych o wsparcie dla Ośrodka KARTA, tak aby mógł on kontynuować swoją niezwykle ważną działalność dla społeczności polskiej i międzynarodowej.

9 września 2024 r., Międzynarodowa Asocjacja Memoriał