MEMORIAŁ POTRZEBUJE TWOJEJ POMOCY
ROSYJSKIE PROTESTY ANTYWOJENNE: GDZIE, JAK I KIEDY
11.06 - 17.06.2023

Za antywojenne wypowiedzi ludzie w Rosji karani są grzywną, aresztem lub kolonią karną. Tracą też pracę – jak transpłciowa kobieta Ellis Femina, którą wyrzucono z pracy za okrzyk “Chwała Ukrainie!”, studenci są skreślani z listy studentów, odwoływane są spektakle oraz koncerty z udziałem aktorów czy zespołów, którzy zajęli antywojenne stanowisko.

Akcje i wystąpienia

● Aktywiści z miasta Iwanowo (Rosja Centralna) na Dzień Rosji 12 czerwca powiesili na skrzyżowaniu figurę z napisem “Zbrodniarz wojenny”. Kartonową postać przywiązano do ulicznej konstrukcji z wiszącymi donicami na kwiaty. Wcześniej w tym samym mieście drzewo obok budynku miejscowych władz zostało na Wielkanoc ozdobione niebiesko-żółtymi wstążkami i pisankami.



● W Moskwie na Dzień Rosji pojawiła się nowa praca artysty Philippenzo – napis “AGROSJA” oraz herb Rosji (W org. Изроссилование – Izrossiłowanije, gra słów: Iznasiłowanije – gwałt, przemoc, i Rosja – przyp. tłum). “Tego, co dziś wyprawia ten kraj, nie sposób określić innymi słowy” – napisał artysta w sieciach społecznościowych.

● Radni Sankt-Petersburga i Moskwy zorganizowali petycję, wzywającą do natychmiastowego wyprowadzenia wojsk z Ukrainy. Zażądali umożliwienia zorganizowania misji humanitarnej ONZ na terytorium, które ucierpiało po wysadzeniu Kachowskiej Elektrowni Wodnej, przerwania działań bojowych i sprowadzenia wojsk rosyjskich na terytorium uznane za rosyjskie za społeczność międzynarodową. Petycję podpisali znani aktywiści z różnych regionów, zbiórka podpisów jest kontynuowana.

● Petersburska artystyka Jelena Osipowa po raz kolejny protestowała na Niewskim Prospekcie z plakatem “Rosja potrzebuje rehabilitacji po ciężkiej chorobie”. Dwa tygodnie temu wyszła ze szpitala, do którego trafiła z udarem po licznych akcjach i zatrzymaniach. Część jej obrazów-plakatów wciąż jest sprawdzana przez Komitet Śledczy.



● 12 czerwca największe niezależne media połączyły siły, aby przeprowadzić maraton solidarności w celu wsparcia rosyjskich więźniów politycznych. Ruch “Feministyczny Sprzeciw Antywojenny” przyłączył się do maratonu z akcją “Nie jesteś sama” i poparł kobiety, które zostały politycznymi więźniarkami albo ucierpiały w inny sposób z powodu antywojennego stanowiska. W sieci umieszczone były wirtualne murale z portretami prześladowanych kobiet na budynkach rosyjskich sądów i administracji. Portrety przygotowały rosyjskie i białoruskie artystki na wystawę w Paryżu.
● Rosyjscy oficerowie stworzyli podziemną organizację “Zakon republiki”, która występuje przeciwko putinowskiemu reżimowi, wojnie w Ukrainie i pomaga innych żołnierzom uniknąć wysłania na wojnę. Uczestnicy “Zakonu” określają się “wywiadem na wygnaniu” i podkreślają, że nie są związani ze Zbrojnymi Siłami Ukrainy, z Rosyjską Legią Ochotników oraz Legionem “Wolność Rosji”. “Wojnę w Ukrainie należy bezzwłocznie przerwać, Ukraińcy to pokrewny nam naród, nie wolno walczyć z krewnymi“ – głoszą liderzy organizacji w wywiadzie.

Prześladowania

● Aktywista Anatolij Bieriezikow, który po rozpoczęciu inwazji na Ukrainę rozklejał w Rostowie nad Donem antywojenne ulotki ukraińskiej akcji “Chcę żyć”, zmarł w areszcie po odbyciu szeregu kar aresztu. Anatolij skarżył się na tortury i groźby pod jego adresem, i bał się, że zostanie w areszcie zabity. Władze aresztu twierdzą, że Bieriezikow skończył ze sobą, ale obrońcy praw człowieka są przekonani, że zmarł w wyniku tortur, donoszą także, że rzeczy osobiste i pieniądze Bieriezikowa przepadły.

● Moskwianin Witalij Kolcow został skazany na 6 lat kolonii za to, że rok temu rzucił dwie butelki z benzyną w ciężarówkę Rosgwardii. Oskarżenie domagało się dla wielodzietnego ojca 19,5 roku kolonii o zaostrzonym rygorze. Wcześniej przysięgli odmówili uznania Kolcowa za winnego z artykułu o zamach na życie funkcjonariuszy organów prawa, a przedstawiciel Rosgwardii powiedział, że ciężarówka została naprawiona. Kolcow od ponad roku znajduje się w izolatorze śledczym.
● Transpłciową kobietę Elis Feminę zatrzymano za zdanie “Chwała Ukrainie”. Krzyknęła je w klubie podczas kłótni z ochroniarzami. Na posterunku policji znęcano się nad nią, zmuszono ją do rozebrania się, grożono przesłuchaniem w FSB i wysłaniem na front. Została aresztowana na 15 dni, jej dane z paszportu zostały opublikowane w internecie, zwolniono ją także z pracy.

● Mieszkaniec Tambowa (Rosja Centralna) odmówił donoszenia na znajomego, który zamierzał wstąpić do legionu “Wolna Rosja”. Został ukarany grzywną w wysokości 30 tysięcy rubli (około dwóch płac minimalnych) za niepoinformowanie o zamiarze popełnienia przestępstwa. Znajomy zaś został zatrzymany w zeszłym roku i skazany na 7 lat więzienia.

● Dwóch mężczyzn zostało aresztowanych “za zdradę państwową” za pracę dla ukraińskiego wywiadu. Mieli oni przekazać techniczną dokumentację planów sprzętu wojskowego. Są podejrzani o przygotowanie eksplozji na torach w obwodzie kurskim i biełgorodzkim. U aresztowanych rzekomo znaleziono bombę, dokumenty i 150 tysięcy dolarów.

● Za domaganie się zatrzymania wojny w Ukrainie i odwołania parady zwycięstwa 9 maja aktywista został ukarany grzywną w wysokości 15 tysięcy rubli (1 płaca minimalna). Mężczyzna stanął w Kirowie (Rosja Centralna) na placu przed teatrem dramatycznym z żółto-niebieskimi ulotkami.

● W Moskwie i w Kaliningradzie funkcjonariusze służb przeprowadzili rewizje u kilkunastu polityków w sprawie Ilji Ponomariewa. Ponomariew jest oskarżony o upowszechnianie fejków na temat wojny, jest też zaocznie aresztowany. Rewizje u opozycjonistów przeprowadzano już w grudniu 2022 roku, ale teraz, zgodnie z danymi Avtozak LIVE, sąd zarejestrował 16 wniosków przeprowadzenia rewizji w tej sprawie.

● Mieszkanka Pietrozawodska (Rosja północno-zachodnia) została oskarżona z kodeksu karnego o dyskredytację armii. Nie wiadomo, co jest powodem oskarżenia. Wcześniej Kuklina została siedmiokrotnie Wcześniej Kuklina była siedmiokrotnie spisana również za dyskredytację armii FR. Powodem były przede wszystkim antywojenne ulotki, naklejki i post w sieci społecznościowej “WKontaktie”.


● Ministerstwo Sprawiedliwości zaczęło sprawdzać kulturalne i edukacyjne Centrum Jelcyna w Jekaterynburgu, by ustalić czy jest ono “agentem zagranicznym”, poinformowało RIA Novosti. 25 lutego 2022 roku szefostwo Centrum Jelcyna opowiedziało się przeciwko wojnie z Ukrainą. Wcześniej rozmaicie prorządowi aktywiści domagali się zamknięcia centrum.

● Autor filmu “Zwyczajna denazyfikacja” (aluzja do znanego filmu Michaiła Romma “Zwyczajny faszyzm”) Aleksandr Sztefanowa został zatrzymany przez funkcjonariuszy w obwodzie biełgorodzkim. Sztefanow nakręcił swój film w Mariupolu w rocznicę inwazji na Ukrainę. Po opublikowaniu filmu prorządowi aktywiści wzywali do pisania donosów na blogera do resortów siłowych.

● Za odmowę wzięcia udziału w walkach sąd w Petersburgu oskarżył zmobilizowanego na 7 lat kolonii. Oskarżony uciekł z miejsca stacjonowania jego oddziału w Ługańskiej Republice Ludowej, wziął wydaną mu broń i udał się do innego miasta. Tam osiedlił się w porzuconym domu, przebrał się w cywilne ubranie, spalił swój wojskowy bilet i zakopał karabin, ale już tydzień po powrocie sam oddał się w ręce władz.

● Co najmniej 7 studentów Petersburskiego Uniwersytetu zostało skreślonych z listy studentów. Wszyscy byli studentami docenta Michaiła Biełousowa, którego zwolniono z uniwersytetu na początku czerwca za krytykę wojny. Na studentów doniósł prorektor ds. studenckich: nie spodobał mu się ton, jakim w sieciach społecznościowych omawiali oni wiadomość o śmierci studenta Petersburskiego Uniwersytetu na wojnie w Ukrainie.

● Na półtora roku kolonii został skazany mieszkaniec Jakucji (Syberia) Paweł Baryszew za antywojenne wypowiedzi na wideo forum Chatroulette. W zeszłym roku był już ukarany grzywną z tego samego powodu.
Akcje dywersyjne

● 15 wagonów wykoleiło się w obwodzie biełgorodzkim (Rosja Południowa) w nocy z 10 na 11 czerwca. Z powodu awarii został zatrzymany ruch pociągów podmiejskich.

● W Petersburgu podpalono szafę przekaźnikową na torach obok stacji Piskariowka. W Petersburgu, podobnie jak w wielu miastach Rosji, podpalenia infrastruktury na torach mają miejsca regularnie. W maju podczas próby podpalenia został zatrzymany kursant Wojskowego Instytutu Kultury Fizycznej.
.
Protesty online

● Hakerzy włamali się na stronę szkoły, która wsławiła się Z-propagandą i umieścili na niej napisy “Chwała Ukrainie” i “Chwała Bohaterom”. Szkoła w Kraju Stawropolskim (Rosja Południowa) znana wcześniej była z tego, że jej kierownictwo w ramach powojennego flashmobu “Za naszych!” ustawiło dzieci na kształt litery Z i zmusiło je do trzymania nad głowami kartek w trzech kolorach rosyjskiej flagi.

Sztuka i kultura

Koncert zespołu Animal Jazz został odwołany we Władywostoku po wezwaniach prorządowego ruchu zakazania muzyki grupy. Aktywiści ruchu powołali się na krytyczne wypowiedzi lidera zespołu Aleksandra Krasowickiego na temat aneksji Krymu i wydarzeń w Donbasie. Najprawdopodobniej koncerty zespołu zostaną ograniczone w całym kraju. Prorządowy ruch “Zew narodu” domaga się umieszczenia muzyków na liście zagranicznych agentów.

● W Nowosybirsku odwołano spektakl z artystami Aleksiejem Sieriebriakowym i Ksenią Rappoport, którzy wcześniej zajęli antywojenne stanowisko. Nie było przy tym żadnej informacji na temat odwołania spektaklu, po prostu zniknął on ze strony, na której można było kupić bilety i ze strony teatru. Spektakl “Einstein i Małgorzata” wcześniej został odwołany w Sankt-Petersburgu i Jekaterynburgu. Zdjęcia spektaklu z afisza domagali się kremlowscy propagandyści.

● Artystów z grupy “JAWIA” – autorów wyrazistych antywojennych dzieł street artu na ulicach Petersburga zatrzymano razem z dziećmi. Powodem zatrzymania była jedna z prac grupy, “Raszka”, która pojawiła się w Petersburgu 12 czerwca. Tego samego dnia praca została zamalowana przez służby porządkowe.

● Twórca jednej z najlepszych placówek oświatowych w Nowosybirsku Nowego Koledżu Siergiej Czernyszow odszedł z zajmowanego stanowiska po tym, jak został uznany za zagranicznego agenta. Napisał, że zrezygnował ze wszystkich stanowisk administracyjnych w Nowym Koledżu i Nowej Szkole, żeby zapewnić bezpieczeństwo organizacjom i ich zespołom. Ministerstwo Sprawiedliwości umieściło Siergieja Czernyszowa w rejestrze “zagranicznych agentów” 26 maja. W na początku maja przeciwko Nowemu Koledżowi wszczęto trzy sprawy administracyjne po odmowie prowadzenia przez placówkę propagandowych lekcji “Rozmowy na ważne tematy”.

tłum. Agnieszka Sowińska